Józef Szeryński / Josef Szynkman

Józef Andrzej Szeryński, właśc. Szenkman lub Szynkman, urodzony w 1893 lub 1892 roku, zmarł w 1943 w Warszawie – podinspektor Policji Państwowej, od grudnia 1940 pierwszy nadkomisarz Żydowskiej Służby PorządkowejNiem: Jüdischer Ordnungsdienst, dosł. Żydowska Służba Porządkowa, zwyczajowo policja żydowska – w okresie II wojny światowej podległe częściowo Judenratom, kolaborujące z nazistowskimi Niemcami, żydowskie jednostki policyjne wewnątrz gett, obozów pracy oraz obozów koncentracyjnych. Policja ta zajmowała się rekwizycjami, łapankami innych żydów, eskortowania przesiedleńców oraz akcji deportacyjnych. (ŻSP, zwanej potocznie "policją żydowską") getta warszawskiego, uważany za zdrajcę i kolaboranta nazistowskiego, który bezpośrednio ułatwiał Niemcom eksterminację ludności getta.

Policja żydowska pod dowództwem Szeryńskiego była odpowiedzialna za pobicia i prześladowania mieszkańców getta, uczestniczyła w rewizjach i aresztowaniach oraz gromadzeniu deportowanych na UmschlagplatzUmschlagplatz (z niem. plac przeładunkowy) – nieistniejąca obecnie rampa kolejowa przy ulicy Stawki 4/6 w Warszawie, która wraz ze znajdującymi się w jej sąsiedztwie budynkami była wykorzystywana w latach 1942–1943 jako miejsce koncentracji Żydów z warszawskiego getta przed wywiezieniem ich do obozu zagłady w Treblince oraz obozów w dystrykcie lubelskim. przed wysłaniem ich do obozów zagłady. Na rozkaz Szeryńskiego policja żydowska dbała o to, aby dzieci i chorzy byli deportowani w pierwszej kolejności, ponieważ byli najsłabsi.

Jako dowódca policji żydowskiej, Szeryński był uprzywilejowanym mieszkańcem getta i był nawet zwolniony z obowiązku noszenia opaski z gwiazdą Dawida. Był powszechnie uważany za skorumpowanego i angażującego się w działalność na czarnym rynku. Był znany z wybuchowego usposobienia i agresji wobec policjantów żydowskiego getta pod jego dowództwem. Nazywał żydów „zwierzętami” i „krowami”.

Obwieszczenia były początkowo podpisywane przez władzę gminną, wkrótce jednak zaszczyt mordowania swojego narodu przypadł w udziale całkowicie służbie porządkowej. Naczelnym katem zaś mianowano pułkownika Szeryńskiego.

Muszę, niestety, uwiecznić nazwisko tego współczesnego Heroda. Był on Żydem z pochodzenia, przed okupacją oficerem policji polskiej. Był to człowiek twardy i mocny, posiadał grzmiący głos i zachowanie wodza. Robił wrażenie kondotiera. Nie pozbawiony uroku osobistego, robił wrażenie, że potrafi być brutalny. Zaprowadził pewną dyscyplinę w Służbie Porządkowej. Zaspakajał w pewnej mierze potrzebę munduru, która się zrodziła we współczesnych społeczeństwach, również i wśród Żydów.

W czasie akcji oddawania Niemcom futer popełnił niezręczność: wysłał poza mury jakieś mało wartościowe zresztą futro. Wydało się to, został aresztowany i osadzony w więzieniu na Pawiaku. Groziła mu kara śmierci. Darowano mu ją pod warunkiem, że pokieruje akcją prowadzenia współplemieńców na rzeź. Czy wiedział, że to na rzeź? Z początku może nie, później nie ulegało to wątpliwości.

Mógł stanąć na czele jedynej zorganizowanej jednostki bojowej i zginąć tak, by imię jego było ze czcią wymawiane i przez swoich i przez wrogów. Nie dorósł do tego. I dlatego zginął jak Judasz

1 maja 1942 r. Niemcy aresztowali Szeryńskiego, oskarżając go o kradzież futer skonfiskowanych mieszkańcom getta. Jego zastępca Jakub Lejkin tymczasowo zajął jego miejsce jako komendant żydowskiej policji. Jednak Szeryński został zwolniony, gdy Niemcy zdali sobie sprawę, że potrzebują jego usług do zorganizowania masowych deportacji Żydów z getta do obozu zagłady w TreblinceObóz zagłady w Treblince – niemiecki nazistowski obóz zagłady funkcjonujący od lipca 1942 roku. Prowadzono w nim eksterminację ludności żydowskiej. Niemcy kierowali do niego przede wszystkim transporty z gett w okupowanej Polsce, w tym z getta warszawskiego. Ponadto w Treblince byli mordowani Żydzi austriaccy, czescy, greccy, jugosłowiańscy, niemieccy i słowaccy oraz Romowie i Sinti. Ofiary zabijano w stacjonarnych komorach gazowych przy użyciu gazów spalinowych. Liczba ofiar Treblinki sięgnęła prawdopodobnie ok. 800 tys. osób. Był to największy ośrodek zagłady w Generalnym Gubernatorstwie, a zarazem drugi po Auschwitz-Birkenau w okupowanej Europie. .

Żydowskie podziemie podjęło bezskuteczne próby likwidacji Szeryńskiego. Stał na czele policji getta aż do zakończenia Wielkiej AkcjiWielka Akcja - (niem. Grossaktion Warschau) – akcja likwidacyjna getta warszawskiego połączona z masową eksterminacją jego mieszkańców. w Warszawie, w której zginęło ponad 254 000 mężczyzn, kobiet i dzieci.

Szeryński popełnił samobójstwo, spożywając cyjanek.