Żagiew
Żagiew, Żydowska Gwardia Wolności – kolaboracyjna organizacja żydowska w getcie warszawskim, powołana przez żydowski referat Gestapo z członków Urzędu do Walki z Lichwą i Spekulacją („Trzynastki”) do infiltrowania żydowskich i polskich organizacji podziemnych, w tym niosących pomoc żydom.
Wielu członków Żagwi było powiązanych ze współpracującą z Niemcami żydowską organizacją „Trzynastka”, na czele której stał także Gancwajch. Organizacja działała przede wszystkim na terenie getta warszawskiego. Żagiew powstała pod koniec 1940 roku i istniała aż do powstania w getcie warszawskim 1943 roku.
Żagiew składała się z około 200 agentów w jej głównych strukturach. Dowodzili nimi: Leon Skosowski, Abraham Gancwajch, Dawid Sternfeld, Kenigl i „kapitan” Lontski. Albin SiwakAlbin Siwak (1933 - 2019) – polski robotnik, polityk i związkowiec komunistyczny, autor książek wspomnieniowych oraz działacz społeczny. Członek Biura Politycznego KC PZPR, radca ambasady PRL w Trypolisie. Na emeryturze zajął się działalnością pisarską i publicystyczną. Był członkiem zarządu Społecznego Komitetu Obrony Symboli Pamięci Ofiar Wojen. w swojej książce "Bez strachu" (tom II) podaje, że wg bilansu zdrajców żydowskich znajdującym się w centralnym archiwum KC PZPRBiuro Polityczne Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (Biuro Polityczne KC PZPR), „Politbiuro” było (razem z Sekretariatem KC PZPR) głównym organem kierowniczym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W jego skład wchodziło zwykle od 9 do 15 członków, posiadających pełne prawo głosu, oraz kilku zastępców członka Biura Politycznego, bez pełnego prawa głosu. Było faktycznym ośrodkiem decyzyjnym władz PRL. Tu zapadały kluczowe decyzje polityczne, a członkowie Biura Politycznego nadzorowali powierzone sobie poszczególne ministerstwa i resorty. , z Żagwią współpracowało nawet 10000 kolaborantów. Najbardziej obiecującym z nich, Gestapo pozwalało posiadać broń palną. Około 300 Żydów , członków organizacji „Żagiew” i żydowskich agentów gestapo, mieszkało stale na terenie budynku Gestapo w al. Szucha, skąd wychodzili „do pracy” w Warszawie. Specjalizowali się oni w tropieniu Żydów w aryjskiej części Warszawy.
Głównym celem Żagwi było infiltracja żydowskiej siatki oporu i ujawnienie jej powiązań z polskim podziemiem, które pomagało Żydom i ukrywało je w Generalnym Gubernatorstwie. Organizacja była w stanie wyrządzić znaczne szkody na obu frontach. Agenci Żagwi odegrali również kluczową rolę w organizacji afery Hotelu Polskiego w Warszawie, niemieckiego planu zwabienia tysięcy zamożnych Żydów w pułapkę, pod fałszywymi obietnicami ewakuacji do Ameryki Południowej, i wyłudzenia ich pieniędzy i kosztowności przed zesłaniem większości z nich na śmierć.
O Żagwi pisał Jonas TurkowJonas Turkow lub Yonas Turkov (1898 - 1988) – polski aktor i reżyser, a także dokumentalista pochodzenia żydowskiego, który zasłynął głównie z ról w przedwojennych filmach i sztukach teatralnych w języku jidysz.:
„Żagiew” szybko została zdemaskowana przez żydowskie Podziemie w getcie, a walką z nią zajął się przede wszystkim Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW) – pierwsza żydowska organizacja zbrojna , która składała się niemal wyłącznie z oficerów i podoficerów Wojska Polskiego. Komendantem ŻZW był porucznik rez. Mieczysław Apfebaum ( ps.”Kowal”). Łącznie ŻZW zlikwidował kilkudziesięciu niebezpiecznych żydowskich agentów Gestapo. W październiku 1942 roku do walki przeciw żydowskim agentom Gestapo dołączyła również nowa, lewicowa organizacja ŻOB. Na jej szefa Abrahama Gancwajcha został wydany wyrok śmierci przez polskie podziemie i obie organizacje żydowskie , ale nigdy nie udało się go wykonać.
https://asnews.pl/historia/zagiew-czyli-zydowska-agentura-warszawskiego-gestapo/