Jacob Gens
Jacob Gens został wyznaczony przez Niemców w 1941 r. na szefa Judenratu (Rady Żydowskiej) w wileńskim getcie. Pełnił tę funkcję do 14 września 1943 r., kiedy to został wezwany do siedziby gestapo i rozstrzelany. Wileńskie getto zostało całkowicie zlikwidowane 10 dni później.
Gens zorganizował policję w getcie i utworzył z niej uporządkowany i zdyscyplinowany organ, z którego Niemcy mogli korzystać przy akcjach, które odbywały się w getcie od września do grudnia 1941 r., a podczas których zamordowano dziesiątki tysięcy Żydów. Gens i jego policja uczestniczyli w deportacji Żydów do Ponar.
Kronikarz getta Mendel Balberyszski odnotował, że Gens powiedział mu po tak zwanej „akcji starców” w lipcu 1942 r., w której zamordowano około 84 starszych osób:
Nie mam związku z czystką osób starszych. Był to stary dług, jaki winny był im Judenrat. Chcieli po kilkaset osób i z wielkim trudem obniżono tę „cenę” do stu starców.
Niekiedy stawał przy bramie getta i osobiście wybierał tych, którzy mieli żyć i tych, którzy mieli umrzeć. W Gelbschein Aktionen, która miała miejsce między 24 października 1941 r. a 3 listopada 1941 r., Gens osobiście sprawdzał dokumenty przechodzących przed nim Żydów.
Według innych dostępnych dowodów, Gens w ramach swojej roli starał się pomagać Żydom. Stał się postacią dominującą w getcie i jego – de facto – naczelnikiem. Bezpośredni kontakt z władzami niemieckimi, z pominięciem Judenratu, zwiększał jego prestiż wśród Żydów w getcie. Gens zajmował się sprawami, które nie miały nic wspólnego z policją, zatrudnieniem, działalnością kulturalną i innymi aspektami życia getta.
W lipcu 1942 r. Niemcy zdymisjonowali Judenrat i wyznaczyli Gensa na stanowisko szefa Zarządu Getta i wyłącznego przedstawiciela getta (Ghettovorsteher), tym samym czyniąc jego stanowisko. oficjalnym.
Gens promował ideę „pracy za życie”, co oznaczało, że przetrwanie getta zależy od ich pracy i produktywności. Uważał, że trzeba było starać się zyskać na czasie i utrzymać getto do czasu klęski Niemców, a to można osiągnąć pracując na rzecz niemieckiego wysiłku wojennego.
Rozkaz Jacoba Gensa, szefa Judenratu w getcie wileńskim, nakazywał Żydom pozdrawianie każdego Niemca przebywającego w getcie.
Nieustannie dążył do zwiększenia liczby Żydów na różnych stanowiskach, w ostatnich miesiącach istnienia getta 14 000 z całkowitej 20 000 mieszkańców getta było zatrudnionych w getcie lub poza nim.
Gens, podobnie jak wielu innych przywódców Judenratu, nie miał oporów przed poświęceniem części Żydów, aby uratować większość. Dlatego przeciwstawiał się partyzantom, którzy próbowali zdobyć broń i walczyć z siłami niemieckimi, przeszukując ich magazyny z bronią i denuncjując ich przywódców. Zdradził Gestapo Icchaka Wittenberga, który ostatecznie wzywał do zbrojnej opozycji przeciwko Niemcom z powodu zbliżającego się końca wojny (został później znaleziony martwy w celi gestapo – otruty cyjankiem). Inny przykład to Josef Glazman, który był członkiem i założycielem organizacji partyzanckiej (Fareynikte Partizaner Organizatsye) i był potencjalnym zagrożeniem dla aktualnego, Gensowskiego systemu w gettcie.
http://www.holocaustresearchproject.org/ghettos/gens.html